Kış hastalıkları yazı serisinin yedincisinde diyare yani ishal rahatsızlığı ele alınacaktır.

Tıpta diyare olarak da bilinen ishal; aşırı ve normalden çok daha sık, sulu ve gevşek dışkılama
durumudur. İshal kısa ömürlüdür. Genellikle birkaç gün devam eder ve herhangi bir tedaviye ihtiyaç duymadan kaybolur. Bazen uzun süreli kronik ishal de görülebilir.

Akut ishal, bu durumun bir ila iki gün devam etmesiyle ortaya çıkar. Viral veya bakteriyel bir
enfeksiyonun sonucu olarak ya da gıda zehirlenmesinden kaynaklanabilir.

Kronik ishal ise en az dört hafta boyunca devam eden ishali ifade eder. Genellikle altında bağırsak hastalığı veya bozukluğu gibi bir tıbbi neden bulunur. Bunlara çölyak hastalığı, Crohn hastalığı, irritabl bağırsak sendromu, sürekli enfeksiyon ya da inflamatuar bağırsak hastalığı gibi daha ciddi rahatsızlıklar örnek olarak verilebilir.

İshale çeşitli virüsler, bakteriler, pazaritler neden olabilir. Bazı ilaçların yan etkileri ishal olabilir.
Dönemsel olarak yediklerimizle de alakalı olabilir, örneğin çok kayısı yemek ishale sebep olabilir. Laktoz intoleransı ishale neden olabilir. Bazı kişilerde fruktoz, sorbitol, mannitol ishale neden olabilir. Crohn hastalığı, ülseratif kolit, çölyak hastalığı, mikroskobik kolit ve irritabl bağırsak sendromu gibi bir dizi başka sindirim bozukluklarından dolayı da bireylerde kronik ishal görülebilir.

Her ne kadar ishal genellikle kendi kendine düzelse bile ishalin birkaç günden daha uzun sürmesi, dehidrasyon yani susuzluk, şiddetli karın veya makat ağrısı, kanlı veya siyah renkli dışkı veya 39 derecenin üzerinde ateş gibi belirtiler oluşabilir, bu durumda dikkat edilmelidir.

İshalin belirtileri arasında en önemlileri;
• Gevşek ve sulu dışkı
• Karın krampları
• Karın ağrısı
• Ateş
• Dışkıda kan
• Dışkıda mukus
• Karın bölgesinde şişkinlik
• Mide bulantısı ve çok aniden gelen acele tuvalete çıkma hissidir.

Çocuklarda, özellikle küçük çocuklarda ve bebeklerde ishal çok hızlı bir şekilde dehidrasyona yani susuzluğa neden olabilir. Bebeklerde ve küçük çocuklarda dehidrasyon belirtileri üç saatten daha uzun süre içinde alt bezinin ıslanmaması; gözyaşı olmadan ağlama; kuru ağız veya dil; uyuşukluk; çevreye tepki vermeme veya sinirlilik; karında, gözlerde ve yanaklarda batma ya da çukurlaşma veya bıngıldakta çökme şeklinde görülebilir.

İshal vakaları genelde bir tedaviye ihtiyaç olmadan birkaç gün içinde kendiliğinden geçer. Hatta bazen aynı gün içinde geçer. Bu süreç dahilinde vücudun yeterince sıvı alması çok önemlidir. İshale sebep olan neden üzerinde çalışılmalıdır. Bakteri, virüs gibi bir etkense onları yok etmeye yönelik bir tedbir almak gerekirken örneğin besinlerle alakalıysa ona bir yol çizilmelidir.

İshali kesmek gerekirse ishal yapan yiyeceklerden mutlaka uzak durulmalıdır. Bunlara örnek olarak kayısı, süt, baharat ve acı, kahve verilebilir. İshalin kesilmesini sağlayan haşlanmış patates, muz, şeftali, elma sirkesi, yoğurt, kefir, turşu, tarhana ve probiyotikler bolca tüketilmelidir.

Bir diğer önemli konu ise ishal sırasında vücudun kaybettiği su ve minerallerin yerine konulması gereğidir. Taze meyve suları, maden suları, et suları gibi sıvıları tüketmek bunu kolaylaştırır. Ancak elma suyu gibi bazı meyve suları ishali daha da ağır hale getirebilir, buna dikkat
etmek gerekir. Takviye gıdalar alınabilir.